مصاحبه با سیاوش گلشیری مسئول برگزاری جشنواره زاینده‌رود
جشنواره زاینده‌رود یک جشنواره دانشجویی داستان‌نویسی است که از طرف جهاد دانشگاهی دانشگاه اصفهان و به صورت دوسالانه برگزار می‌شود. این جشنواره به صورت سراسری در مقاطع مختلف و رشته‌های مختلف دانشگاهی برگزار می‌شود. اولین دوره این جشنواره در اردیبهشت سال 94 برگزار شد که فراخوان آن در سال ۹۳ با همکاری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اعلام شد و حدود ۳۰۰ داستان در دو بخش با موضوع آزاد و زاینده‌رود به دبیرخانه ارسال گردید. در سال 95 برای دومین بار فراخوان جشنواره اعلام شد. این بار 400 اثر به دبیرخانه ارسال شد و یک بخش جدید به نام داستان کوتاه یا مینیمال هم به جشنواره اضافه شد. در جشنواره امسال از یکی سرمایه‌های ادبیات امروز اصفهان و ایران یعنی آقای محمد کلباسی تجلیل شد. هر دو سال استقبال خوبی از جشنواره صورت گرفت البته کیفیت جشنواره چه از لحاظ اجرا و چه از لحاظ کیفیت آثار نسبت به سری قبل بهتر شده بود. این جشنواره بازتاب مثبتی در جامعه ادبیات داشته است.
اولین جرقه‌های شکل‌گیری چنین جشنواره چگونه به ذهن شما آمد؟ هدف شما از برگزاری چنین جشنواره‌ای چیست؟
جرقه شکل‌گیری جشنواره مربوط به سال 93 یعنی زمانی که با تغییراتی که در مدیریت جهاد دانشگاهی اتفاق افتاد از قسمت آموزشی به قسمت فرهنگی جهاد منتقل شدم. به دلیل مهارت بنده در زمینه داستان کوتاه، قرار بر این شد که جشنواره داستان کوتاه برگزار شود. در نظر من دیگر فعالیت‌های دانشجویی نسبت به دوران قبل یعنی هم نسل‌های ما نیست و بسیار کم شده است. دانشجو از فعالیت‌های دانشجویی گسسته شده و دچار نوعی سردگمی و بی‌تفاوتی نسبت به جهان اطراف شده است. حضور چنین جشنواره‌ها و آیین‌ها می‌تواند یک جور پویایی و شور و نشاط در بین در بین دانشجویان ایجاد کند و در ضمن استعدادهای زیادی وجود دارد که در این چنین جشنواره‌هایی شکوفا و شناسایی می‌شود.
آیا به اهدافی که در نظر داشتید، رسیدید؟
دو سری اهداف تعریف شده‌اند یکی اهداف کوتاه مدت و دیگری اهداف بلندمدت. دسترسی به برخی اهداف در کوتاه مدت حاصل نمی‌شود و مقوله فرهنگ چیزی است که نیاز به کار مستمر دارد و حاصل کار باید در سال‌های دور جست و جو کرد. اما در مورد اهداف کوتاه مدت یعنی ایجاد پویایی و مشغول کردن بچه‌ها که یکی از اهداف اصلی برگزاری این جشنواره بود این موفقیت حاصل شده است. در مورد پویایی فضای دانشگاه ها و پررنگ کردن نقش دانشجویان امسال تصمیم گرفته شد که کارهایی اجرایی با همکاری دانشجویان انجام شود. و این از طریق ارتباطاتی که با انجمن‌های ادبی دانشگاه و کانون‌های ادبی و هنری صورت گرفت.
چی شد به موضوع زاینده رود فکر کردید و اسم جشنواره زاینده رود قرار دادید؟
اصفهان برای ما اهمیت داشت چون این جشنواره در اصفهان اتفاق افتاد و مهمترین نماد جاری اصفهان که الان خشک شده زاینده رود است. درضمن اصفهان سابقه خوبی در زمینه داستان‌نویسی دارد و به نوعی می‌خواستیم روی این موضوع تاکید کنیم.
با توجه به موضوع این شماره از مجله و اسم این جشنواره آیا میتوانید کمی در مورد رابطه ادبیات و طبیعت صحبت کنید؟
این سوال کمی کلی است ولی در یک جمله می‌توان گفت ادبیات و طبیعت لازم و ملزوم هم هستند زمانی که مطالعه می‌کنیم می‌بینیم این دو از هم قابل تفکیک نیستند و هر دو بر هم تاثیر می‌گذارند.
حضور چنین جشنواره‌هایی چقدر می‌تواند به رفع مشکلات طبیعت مثل همین خشک‌سالی زاینده رود کمک کند؟ آیا بیان مسئله‌ای صورت صورت می‌گیرد یا راه حل هم ارائه می‌شود؟
قطعا بیان مسئله پاسخی هم به دنبال خواهد داشت کسانی که در این حیطه کار می‌کنند یعنی مسئولین کمتر با ادبیات سر و کار دارند ولی ادبیات جز جدایی ناپذیر زندگی ماست و تاثیر مستتر ان در زندگی ما وجود دارد. اینکه آیا ادبیات و به طور کلی‌تر هنر برای مسئله‌ای که داریم راه کار ارائه کنند اینگونه نیست و اصلا کار هنر راه کار ارائه دادن نیست. مسئله، بیان اندیشه و بیان تفکر است و این چیزی است که جای آن در هنر و به خصوص ادبیات داستانی ما خالی است. متاسفانه داستان‌ها امروزه سطحی شده‌اند. ما سینمایی را نیاز داریم که در کنار به تصویر کشیدن قصه بیان اندیشه هم داشته باشد، ما به هنری نیازی داریم که تامل را برانگیزد و مخاطب را هنگامی که فیلم یا اثر به پایان می‌رسد رها نکند. و تفاوت آثار ماندگار و آثاری که دچار تاریخ مصرف هستند در همین است. نکته دیگری که وجود دارد این است که مسئله زاینده رود یک مسئله تازه نیست و سال‌هاست که یکی از بزرگ‌ترین مشکلات است. اما نکته مهم مشغول کردن ذهن‌ها و اینکه یک کوشش جمعی و یک دغدغه جمعی صورت بگیرد که نشانه‌های آن در هنر و ادبیات هم می‌توان پیدا کرد. اما اینکه چرا ما باید آن را بیان کنیم و چطور بیان کنیم اهمیت دارد. نقش پررنگی که موضوعی مثل زاینده رود در ادبیات می تواند داشته باشد به عنوان یک نماد برای بیان مفاهیم است؛ و در این جشنواره بیشترین موضوعی که در رابطه با آن کار شد موضوع فقدان بود.
برنامه آینده شما برای این جشنواره چیست؟
تصمیم گرفته شده است بخشی به جشنواره اضافه شود و داستان‌هایی که توسط دانشجویان خارج از کشور فرستاد می‌شود چه به زبان فارسی و چه انگلیسی به جداگانه بررسی و داوری شود. قطعا بزرگداشت یکی از بزرگان ادبیات فارسی اصفهان و ایران را خواهیم داشت. ممکن است برگزاری به شیوه مجازی یا به گونه دیگر باشد.
استعدادهای درخشانی که در این جشنواره پیدا می‌شود آیا برنامه خاصی برای آنها دارید؟
این حمایت‌ها می‌تواند از دو جهت صورت گیرد یکی در جهت چاپ اثر و دیگری آموزش است. در زمینه آموزش محدودیت‌های جدی وجود دارد. در مورد چاپ کتاب هم می‌توان گفت جشنواره بودجه ثابتی را برای انجام این کار ندارد. البته ممکن است به صورت شخصی به بچه‌ها کمک‌هایی بکنند. نکته‌ای مهمی که در این جشنواره‌ها اهمیت دارد ارتباطاتی است که بین بچه‌ها صورت می‌گیرد که بسیار کمک کننده است و می‌تواند فرد را وارد دنیای حرفه‌ای کند چنانچه تعدادی از بچه‌های برگزیده سال قبل الان صاحب کتاب شده‌اند و وظیفه این جشنواره معرفی کردن استعداد هست.. این گونه جشنواره به خاطر اعتباری که دارند بسیار کمک کننده است.
مرجان پور هادی- دانشجوی داروسازی ترم11 / سارا عبدیزدان - دانشجوی داروسازی ترم 7
